Bên dưới một lời nói ẩn chứa những ý nghĩa gì? Tại sao lời nói của người này lại có “trọng lượng” hơn người khác? Ngôn ngữ biểu hiện kiến thức và quyền lực của người nói như thế nào? Nó tác động đến người nghe thế nào? Lời nói của con người là hoàn toàn tự do hay phải chịu sự chi phối của những yếu tố nào đó? Nếu đã từng đặt ra những câu hỏi này thì hẳn bạn cũng sẽ hứng thú với một ngành nghiên cứu có tên gọi là “Phân tích diễn ngôn” (Discourse Analysis).
Từ những năm sáu mươi của thế kỉ XX, nghiên cứu diễn ngôn (hay còn gọi là phân tích diễn ngôn) trở thành một trào lưu khoa học phát triển rầm rộ ở châu Âu trong bối cảnh quan điểm duy vật (materialist) vốn được chú trọng nhiều trong học thuật và đời sống hàng ngày của Tây phương. Phân tích diễn ngôn gắn liền với những tên tuổi lớn như F.de Saussure, M.Foucault, J.Derrida, R.Barthes… Hướng tiếp cận này được áp dụng trong nhiều ngành khác nhau như ngôn ngữ học, triết học, tâm lý học, xã hội học, nhân học,…
Mỗi ngành có một định hướng nghiên cứu riêng, nhưng đều nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của diễn ngôn. Nói như M. Foucault thì tri thức là sản phẩm được tạo ra bởi các diễn ngôn. Và bởi đằng sau diễn ngôn là quyền lực, cho nên, tri thức mà chúng ta có là kết quả của các mâu thuẫn về quyền lực. Và diễn ngôn là chiến trường nơi diễn ra các cuộc giao tranh nhằm giành quyền phát ngôn chân lý, quyền tuyên bố cái gì được coi là tri thức.
Café học thuật tháng 12 sẽ là chuyên đề
“Phân tích diễn ngôn” với sự trình bày của Giáo sư nhân học Lương Văn Hy, nguyên trưởng khoa Nhân học, Đại học Toronto, Canada.
Thời gian:
8h30- 11h00, ngày
21 tháng 12 năm 2012 (thứ 6)
Địa điểm: Phòng
D102, Trường ĐH KHXH&NV, cơ sở 1, 10-12 ĐInh Tiên Hoàng, Quận 1.
Các ban đăng lý trực tuyến theo đường link
tại đây